MATHEMATICS: แผนภูมิรูปวงกลม

แผนภูมิรูปวงกลม (Pie chart)

คือ แผนภูมิที่แสดงด้วยรูปวงกลม โดยแบ่งวงกลมออกเป็นส่วนๆ จากจุดศูนย์กลางของวงกลม เป็นการนำเสนอที่ต้องการเปรียบเทียบปริมาณของข้อมูล ซึ่งพื้นที่ในวงกลมแทนปริมาณของข้อมูลต่างๆ นิยมคิดข้อมูลให้อยู่ในรูปร้อยละ

แผนภูมิรูปวงกลม นิยมใช้เมื่อต้องการเปรียบเทียบจำนวนย่อยๆกับจำนวนทั้งหมด พร้อมกับเปรียบเทียบจำนวนย่อยๆด้วยกันเอง เหมาะแก่การนำเสนอข้อมูลจำนวนร้อยละ ( เปอร์เซ็นต์ ) มากกว่าแผนภูมิแบบอื่นๆ

การนำเสนอข้อมูลด้วย แผนภูมิรูปวงกลม ซึ่งเป็นแผนภูมิที่แสดงด้วยวงกลม โดยการแทนปริมาณข้อมูลทั้งหมดด้วยพื้นที่ในวงกลมหนึ่งวง และแบ่งพื้นที่ในวงกลมจากจุดศูนย์กลางออกเป็นส่วนของวงกลมย่อยๆ ตามส่วนของปริมาณที่นำเสนอ แล้วเขียนตัวเลขแสดงข้อมูลกำกับไว้

ส่วนประกอบของแผนภูมิรูปวงกลม มีดังนี้

1. ชื่อเรื่อง มีไว้เพื่อบอกว่าแผนภูมิวงกลมนี้ได้แสดงรายละเอียดเกี่ยวกับเรื่องอะไร เมื่อไร จะเขียนไว้เหนือหรือใต้แผนภูมิก็ได้

2. รูปวงกลม โดยแบ่งพื้นที่เป็นส่วน ๆ แสดงรายละเอียดที่สอดคล้องกับชื่อเรื่อง

3. ที่มาหรือแหล่งข้อมูลเพื่อให้ทราบว่าข้อมูลนั้นได้มาจากแหล่งใด เพื่อความน่าเชื่อถือและสะดวกในการค้นคว้าต่อไป

การเขียนแผนภูมิรูปวงกลม

หลักการเขียนแผนภูมิรูปวงกลม มีขั้นตอนดังนี้

1. หาปริมาณของข้อมูลทั้งหมด และให้ปริมาณของข้อมูลทั้งหมดแทนมุมรอบจุดศูนย์กลางของวงกลม ที่มีขนาด 360 องศา

2. นำปริมาณของข้อมูลแต่ละประเภท มาเทียบหาขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม

3. เขียนรูปวงกลม แล้วลากรัศมีของวงกลมเพื่อแบ่งพื้นที่ของรูปวงกลมเป็นส่วนๆตามขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลมที่หาได้

หมายเหตุ :

1. ข้อมูล 1% คิดเป็นขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม 3.6 องศา

2. ไม่นิยมเขียนขนาดของมุมลงในแผนภูมิ แต่นิยมเขียนตัวเลขแสดงปริมาณจริงของข้อมูลหรือ ร้อยละของข้อมูลแต่ละประเภทกำกับไว้ เพื่อความสะดวกในการอ่านปริมาณของข้อมูลได้อย่างถูกต้องและรวดเร็ว

แผนภูมิรูปวงกลมนิยมใช้เมื่อต้องการเปรียบเทียบจำนวนย่อยๆกับจำนวนทั้งหมดพร้อมกับการเปรียบเทียบจำนวนย่อยๆด้วยกันเองเหมาะแก่การนำเสนอข้อมูลจำนวนร้อยละ(เปอร์เซ็นต์)มากกว่าแผนภูมิแบบอื่นๆ สามารถแผนภูมิรูปวงกลมได้ตามขั้นตอนต่อไปนี้

1.หาปริมาณของข้อมูลทั้งหมดและให้ปริมาณของข้อมูลทั้งหมดแทนมุมรอบจุดศูนย์กลางของวงกลมที่มีขนาด 360 องศา

2.นำปริมาณของข้อมูลแต่ละประเภทมาเทียบหาขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลม

3.เขียนรูปวงกลม แล้วลากรัศมีของวงกลมเพื่อแบ่งพื้นที่ของรูปวงกลมเป็นส่วนๆตามขนาดของมุมที่จุดศูนย์กลางของวงกลมที่หาได้

การเขียนแผนภูมิรูปวงกลม อาจเรียกสั้น ๆว่า แผนภูมิวงกลม เราจะแสดงวิธีสร้างแผนภูมิวงกลมอย่างเป็นขั้นตอน ง่ายๆ ดังนี้

การเขียนแผนภูมิรูปวงกลม อาจเรียกสั้น ๆว่า แผนภูมิวงกลม เราจะแสดงวิธีสร้างแผนภูมิวงกลม
อย่างเป็นขั้นตอน ง่ายๆ ดังนี้
กรณีที่ 1 ถ้าโจทย์ ให้เขียน แผนภูมิรูปวงกลม โดย โจทย์บอก มาเป็นร้อยละแล้วให้ เขียนแผนภูมิรูปวงกลม

ตัวอย่าง จากการสำรวจโรงเรียนคณิตวิทยาที่เป็นโรงเรียนขนาดใหญ่แห่งหนึ่งเกี่ยวกับร้อยละของนักเรียนที่ ชอบซื้อขนม สามอันดับแรก พบว่านักเรียน

                ร้อยละ 51.5 ชอบซื้อขนมกรุบกรอบ
                ร้อยละ 34.3 ชอบซื้อไอศกรีมหวานเย็น รสต่าง ๆ
                ร้อยละ 14.2 ชอบซื้อผลิตภัณฑ์จากนม
จงนำเสนอข้อมูลด้วยแผนภูมิรูปวงกลม

วิธีทำ อธิบาย เนื่องจากเปอร์เซนต์ทั้งหมด เท่ากับ 100% และเราทราบอยู่แล้วว่า มุมรอบจุดศูนย์กลาง
ของวงกลมเท่ากับ 360 องศา ดังนั้น 100 % เท่ากับ 360 องศา 1 % เท่ากับ 3.6 องศา
เราก็จะหา องศาของวงกลมออกมาได้
จากโจทย์ กำหนดมาให้นักเรียน ร้อยละ 51.5 ชอบซื้อขนมกรุบกรอบ ร้อยละ 34.3 ชอบซื้อไอศกรีม หวาน เย็นรสต่าง ๆ และ ร้อยละ 14.2 ชอบซื้อผลิตภัณฑ์จากนมดังนั้น ผลรวมทั้งหมดคือ 51.5 + 34.3 +14.2= 100 %

ต่อไปเราจะทำการคำนวณหาพื้นที่ ของวงกลม ในแต่ละส่วน
100 % คิดเป็นมุมที่จุดศูนย์กลางขนาด 360 องศา

1 % คิดเป็นมุมที่จุดศูนย์กลางขนาด 3.6 องศา

ดังนั้น จะได้ ชอบซื้อขนม กรุบกรอบ 51.5 % = 51.5 x 3.6 = 185.4 องศา
ชอบซื้อไอศกรีมหวานเย็น รสต่าง ๆ 34.3 % = 34.3 x 3.6 = 123.48 องศา
ชอบซื้อผลิตภัณฑ์จากนม 14.2 % = 14.2 x 3.6 = 51.12 องศา

ดังนั้น จากการคำนวณจะได้แผนภูมิรูปวงกลมดังนี้

การอ่านแผนภูมิรูปวงกลม

การอ่านแผนภูมิรูปวงกลม การนำเสนอข้อมูล(presentation of data) เป็นวิธีการเก็บรวบรวมข้อมูลที่ได้มาจากแหล่งต่างๆ มาจัดให้เป็น ระบบเพื่อแสดงข้อเท็จจริง รายละเอียดและข้อเปรียบเทียบต่างๆ ให้ผู้ที่สนใจในข้อมูลนั้นๆ ทราบได้โดยง่าย ชัดเจน รวดเร็วทั้งยังมีความเชื่อมั่นในข้อเท็จจริงเหล่านั้น และสามารถนำไปใช้ประโยชน์ได้

แผนภูมิรูปวงกลม (1)